જળ પ્રદૂષણ નિબંધ Essay On Water Pollution in Gujarati

 જળ પ્રદૂષણ નિબંધ Essay On Water Pollution in Gujarati : પાણી આપણા જીવન માટે ખૂબ જ જરૂરી છે. પાણી એ માત્ર મનુષ્યો માટે જ નહીં, પરંતુ પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓ માટે પણ જીવનનો આધાર છે. કોઈ પણ જીવ પાણી વિના જીવી શકતો નથી. ખોરાક ખાધા પછી અથવા કોઈપણ કામ કર્યા પછી, માનવ શરીરમાં ગરમી વધે છે. તે ગરમી માત્ર પાણીથી સંતોષાય છે. માનવીના દરેક કામમાં પાણી સૌથી વધુ ઉપયોગી છે.

જળ પ્રદૂષણ નિબંધ Essay On Water Pollution in Gujarati

જે વિસ્તારમાં હવા અને પાણી દૂષિત થાય છે ત્યાં જીવોના જીવ જોખમમાં મુકાય છે.

20મી સદીમાં માનવ સભ્યતા અને વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીનો ખૂબ જ ઝડપથી વિકાસ થયો. નિઃશંકપણે, આનાથી માનવ જીવન ઉન્નત અને સુખી થયું છે, જ્યારે ઘણું નુકસાન પણ થયું છે. આજે હવા, પાણી અને આકાશ ત્રણેયનું આડેધડ અને અનિયંત્રિત રીતે શોષણ કરવામાં આવ્યું છે. આ કારણોસર, માનવ અસ્તિત્વના રક્ષણનો પ્રશ્ન આપણી સામે ઉભો છે. ગંગાને ભારતની સૌથી પવિત્ર નદી માનવામાં આવે છે. તેને સ્વર્ગની યાત્રા કરાવનારી નદી માનવામાં આવે છે. ગંગાને અનેક પાપો ધોવાનારી નદી માનવામાં આવે છે. એ જ જીવન આપતી ગંગા હવે ફેક્ટરીઓના ઝેરી કચરાથી પ્રદૂષિત થઈ ગઈ છે.

ભારત સરકારે પણ ગંગાની સફાઈ માટે એક વ્યાપક કાર્યક્રમ શરૂ કર્યો છે. વડાપ્રધાન શ્રી રાજીવ ગાંધીની અધ્યક્ષતામાં સેન્ટ્રલ ગંગા ઓથોરિટીની પણ રચના કરવામાં આવી હતી, પરંતુ તેની સ્વચ્છતા હજુ પાછી આવી નથી. અન્ય નદીઓની પણ આ જ સ્થિતિ છે.

આપણા અવૈજ્ઞાનિક જીવનના પરિણામે, જળાશયોમાં ઘણું પ્રદૂષણ થાય છે. પ્રદૂષણ એટલું વધી ગયું છે કે તેમાં નહાવાથી અને તેના પાણીનો ઉપયોગ કરવાથી ચામડીના રોગો અને લકવા જેવા ખતરનાક રોગોનો શિકાર બનવું પડે છે.

સ્ટેપવેલનો ટ્રેન્ડ લગભગ ખતમ થઈ ગયો છે. દેશના દરેક ગામમાં અનાદિ કાળથી કૂવાના પાણીનો ઉપયોગ થતો આવ્યો છે, પરંતુ ઘણા વિસ્તારોમાં કૂવામાં જીવલેણ પ્રદૂષિત તત્વો જોવા મળે છે. પાણી મુખ્યત્વે નીચેના કારણોસર પ્રદૂષિત થાય છે-

જળ પ્રદૂષણ ના કારણો

• પાણી સ્થિર થવાને કારણે,
• શહેરના ગંદા નાળા અને નાળાનું પાણી પાણીમાં ભેળવીને,
• પાણીમાં વિવિધ પ્રકારના ખનિજ ક્ષાર ઉમેરવાને કારણે,
• રોગો વગેરેના કીટાણુઓને મારીને પાણીમાં મુક્તિ.
• સાબુ, શેમ્પૂ વગેરેથી સ્નાન કરવું અને પૂલના પાણીમાં કપડાં ધોવા,
• કારખાનાઓ અને કારખાનાઓ વગેરેમાંથી રસાયણોના નિકાલને કારણે જળાશયોમાં
• નદી, કૂવા અને અન્ય પાણી ના સ્ત્રોતો ની નજીક જ સ્નાન કરવાથી, કપસા ધોવાથી, વાસણો ઉટકવાથી
• તળાવોમાં સ્નાન કરવું અને તેમાં પેશાબ કરવો,
• ફેક્ટરીઓમાંથી નીકળતો કચરો અને રાસાયણિક અવશેષોને પાણીના સ્ત્રોતોમાં ડમ્પ કરીને.
• ભારતમાં લગભગ 1,700 ઉદ્યોગો છે જેને ગંદા પાણીની સારવારની જરૂર છે.

માનવ શરીરમાં પાણીનું પ્રમાણ લગભગ 70 ટકા છે. આ તે પાણી છે જે આપણને પ્રકૃતિમાંથી મળે છે. તે ચાર ભાગોમાં વહેંચાયેલું છે - 

• 'વરસાદનું પાણી' પ્રથમ શ્રેણીમાં આવે છે.
• 'નદીનું પાણી' બીજી શ્રેણીમાં આવે છે.
• 'કુવા' અથવા 'સોટે' (પૂલ-પૂલ)નું પાણી ત્રીજી શ્રેણીમાં આવે છે.
• ચોથી શ્રેણીમાં 'સમુદ્રનું પાણી' સામેલ છે.

જળ પ્રદૂષણ અટકાવવાના ઉપાયો

નીચેના ઉપાયો દ્વારા જળ પ્રદૂષણ અટકાવી શકાય છે. :-

• કુવામાં સમયાંતરે લાલ દવાનો છંટકાવ કરવો જોઈએ.
• કૂવાને જાળી વગેરેથી ઢાંકી દેવા જોઈએ, જેથી ગંદકી અને કચરો કૂવામાં પ્રવેશી ન શકે.
• જ્યારે તમને ખબર પડે કે પાણી પ્રદૂષિત છે, તો પહેલા તેને ઉકાળો, પછી તેનું સેવન કરો.
• ગંદા પાણીને સ્વચ્છ રાખવા માટે ફટકડીનો ઉપયોગ કરો. પાણીની માત્રા પ્રમાણે ફટકડીનો ઉપયોગ કરો. આના કારણે પાણીમાં ગમે તેવી ગંદકી હશે તે બધા વાસણના તળિયે બેસી જશે.
• પાણીનો સંગ્રહ કરતી ટાંકીઓ અને જળાશયોની સમયાંતરે સફાઈ કરવી જોઈએ.
• ઔદ્યોગિક એકમોમાં 'ટ્રીટમેન્ટ પ્લાન્ટ' લગાવવાનું ફરજિયાત બનાવવું જોઈએ. જે ઉદ્યોગો તેનું સત્વરે પાલન કરતા નથી તેમની સામે શિક્ષાત્મક પગલાં લેવા જોઈએ.
• નદીમાં કચરો અને મળમૂત્ર ફેંકવાને બદલે નવી ટેકનિકનો ઉપયોગ કરીને તેમાંથી ઉર્જા ઉત્પન્ન કરવી જોઈએ અને તેમાંથી ખાતર બનાવવું જોઈએ.
• અત્યંત પ્રદૂષણ ફેલાવતી ફેક્ટરીઓને લાયસન્સ ન આપવું જોઈએ.
• નદી, તળાવ, તળાવ અને કૂવામાં દેડકા, કાચબા વગેરે મારવા પર પ્રતિબંધ લાદવો જોઈએ.
• કોઈપણ રીતે પાણી પ્રદૂષિત કરનારાઓ સામે કડક કાર્યવાહી થવી જોઈએ.